कक्षा - सातवीं अभ्यास प्रश्नपत्र

 

कक्षा - सातवीं 

सामान्यनिर्देशाः -

Ø सर्वे iz”uk% अनिवार्याः।

Ø उत्तरलेखनात् पूर्वं प्रश्नस्य क्रमांकः अवश्यं लेखनीयः

1.रेखांकित पदानां संधि पदं संन्धि विच्छेदं वा लिखत -।                                                                        4

       (i) सदा+एव सत्यम् वक्तव्यम्।

            (क) सदेव          (ख) सदैव          (ग) सदेऽव         (घ )सत्यमेव

        (ii) अत्रैव उद्यानम् अस्ति।

             (क) अत्रै+व      (ख) अत्र+ऐव     (ग )अत्र+एव     (घ) अत्र+इव

        (iii) अद्य+एव मरणमस्तु युगान्तरे वा।

              (क) अद्यैव       (ख) अद्याव        (ग )यद्यैव          (घ) अद्यवै 

        (iv) तव पितु: प्रति+आगमनम् कदा भविष्यति ।

              (क) प्रतिआगमन          (ख) प्रत्यागामनम्           (ग ) फ्रत्युगनम्             (घ) प्रत्यागमनम्

2.रेखांकित पदानां प्रकृति प्रत्ययौ संयोज्य विभाज्य वा शुद्धम् उत्तरं चित्रा लिखत -                                        4

          (i) छात्रा पंचतंत्रस्य कथां पठितवती।

               (क) पठ्+वती (ख) पठ्+क्त्वा   (ग )पठ्+क्तवतु              (घ) पठ् +क्त

          (ii ) देव : रामायणम् श्रुतवान्।

                (क) श्रु+क्तवतु            (ख) श्रु+तवत्     (ग ) श्रु+तवान्              (घ)श्रुत+वत्स

          (iii) मया रामायणं (पठ्+क्त)

                (क) पठतम्                (ख) पठिक्तम्     (ग ) पठितम्                  (घ) पठिकम्

          (iv) सत्यम् एव (वच्+क्त)।

                (क) उक्तम्                 (ख) वचतम्       (ग) उचितम्                  (घ) वचितम्

3.निर्देशानुसारं शब्द एवं धातु रूपं चित्वा लिखत -                                                                               5

            (i) नदी शब्द रूप प्रथमा विभक्ति एकवचने किम् भवति।

                 (क)नदी        (ख) नद्यौ          (ग ) नद्य:          (घ) नदीम्

            (ii)'कवि' शब्द चतुर्थी विभक्ति एकवचने किम् भवति।

                  (क) कवये    (ख) कविभ्याम्   (ग) कविभ्य:      (घ) कवे:

            (iii)' मति' शब्द रूप पंचमी विभक्ति एकवचने किम् भवति।

                  (क) मतिभ्याम्          (ख) मत्या:       (ग) मतिभि:      (घ) मतीनाम्

             (iv) 'नम्' धातु लट् लकार प्रथम पुरूष एकवचने किम् भवति।

                   (क) नमति             (ख) नमत:         (ग) नमन्ति        (घ) नमती

             (v) 'गम्' धातु लृट् लकार मध्यम् पुरुष द्विवचने किम् भवति।

                   (क) गमिष्यति        (ख) गमिष्यत:  (ग) गमिष्यन्ति             (घ)गमिष्यथ

4.निम्नलिखितेषु वाक्येषु विशेषण-पदानि विशेष्य-पदानि च पृथक कृत्वा लिखन्तु-                                           2

             (i) सीमा शोभना बालिका अस्ति। -----------  -------------

             (ii) तत्र अनेकानि पुष्पाणि सन्ति। -----------  -------------

5.मंजूषाया: उचितं पर्यायपदं चित्वा लिखन्तु -                                                                                    5

             (i) तीरे  -------------

            (ii)  नूनम्  -------------

            (iii) वक्तुम् -------------

            (iv) एकदा -------------

            (v) मत्स्य  -------------

मंजूषा:- ( अवश्यम् , कथयितुम्, मीन:, तटे,  एकवारम् )

6. एतानि वाक्यानि आम् अथवा न लिखन्तु -                                                                                      5

              (i)  किं सरोवरे मत्स्या: वसन्ति स्म ?

              (ii) किं कच्छप: भयभीत: अभवत् ?

              (iii) किं कच्छप: मार्गे अवदत् ?

              (iv) किं कच्छप:  अपतत् ?

              (v) किं हंसौ कच्छपं स्थलमार्गे अनयताम् ?

7.एतेषां iz”ukuke~ उत्तराणि एकपदेन लिखन्तु -                                                                                    5

               (i) क: वञ्चक: आसीत् ?

               (ii) क: बुद्धिमान् आसीत्?

               (iii) क: भयभीत: अभवत्?

               (iv) सरोवरस्य तीरे कौ अवसताम् ?

               (v) क: सहायतार्थं प्रार्थनाम् अकरोत् ?

8.कोष्ठकात् उचितम् पदं चित्वा रिक्तस्थानानि पूरयन्तु -                                                                       5

                (i)  नर: सर्वत्र ------------------ अकरोत्।      ( घोषणा / घोषणाम् )

                (ii) जना: -------------लोभेन तस्य गृहम् आगच्छन्। (सुवर्णपात्रस्य/सुवर्णपात्रेण)

                (iii) हंसौ कच्छप: ---------------।( वदत:/ वदति)

                (iv) जना: नवीनां ----------- श्रावयितुम् नरस्य समीपम् आगच्छन्।(कथा:/ कथां )

                (v) एक: --------- बालक: एतां वार्तां श्रुत्वा तस्य समीपे आगच्छन् ।(बुद्धिमन्त:/ बुद्धिमान् )

9.रेखांकित् पदानां iz”uनिर्माणम् कुर्वन्तु-                                                                                          5

                 (i) नरस्य गृहे बहुमूल्यम् सुवर्णपात्रम् अयच्छत् ।

                 (ii) नर: विद्यायुक्त:  आसीत् ।

                 (iii) कच्छप: वक्तुम् उद्यत: अभवत् ।

                 (iv) हंसौ कच्छपं लगुडेन अनयताम् ।

                 (v) वञ्चक: बालकाय  सुवर्णपात्रम् आसीत् ।

 

*******